De kunstenaars in de regio Weert hebben het niet altijd gemakkelijk.  Het besef dat daar iets aan moet veranderen, dringt maar langzaam door.  De gemeente Weert stelt in haar nota “Hoge Dunk’’ dat Weert wat meer trots aan de dag mag leggen op wat er zoal geboden wordt én dat ook meer moet uitdragen. Naast grote broer Eindhoven als techniekstad, etaleert Weert zich als een attractieve stad om ontspannen te wonen en te recreëren in een landelijke en culturele setting. Er wordt hard gewerkt aan de inrichting van landelijke gebieden voor extensieve recreatie. Desondanks vordert de verandering van het culturele klimaat maar langzaam…

Kunstcentrum

Kunstenaars zijn bij uitstek mensen die werken aan de verbetering van het culturele klimaat. Zij hebben van nature de neiging mensen te bevragen, het gewone te verbijzonderen en het vanzelfsprekende te bekritiseren.  Deze basishouding vraagt om mensen die collectief geëngageerd, maar individueel ingesteld zijn. Daarom is het niet gemakkelijk om kunstenaars te bewegen tot een gemeenschappelijk doel. Dit lukte wel in de jaren zeventig uit protest tegen de afbraak van het kunstbestel. Sindsdien verenigen ze zich in de stichting Kunstcentrum. 

Het Kunstcentum draagt uit dat kunst de lijm is die mensen compleet maakt. In tijden van individualisatie en specialisatie ligt de veronachtzaming van het geheel op de loer. Maatschappelijk onbegrip en culturele isolatie zijn het gevolg. Het uitdragen van gevoelens en fantasie in de kunst is echter kwetsbaar in tijden van verharding. Daarom is het noodzakelijk dat de krachten gebundeld worden en de overheid zijn verantwoordelijkheid neemt als beschermer van deze kwetsbare maar onmisbare groep in de samenleving. 

Het Kunstcentrum bevordert de uitwisseling tussen de kunstenaars en behartigt de gezamenlijke belangen, biedt ze een podium naar de samenleving en ondersteunt hen met faciliteiten. Het is een netwerk dat de individuele inspanningen van kunstenaars bundelt en geschikt maakt voor educatie, recreatie en publicatie. Zij kan beschikken over een achterban van vrijwilligers en organiseert lezingen, exposities, trainingen en schoolprojecten. Ook onderhoudt de stichting namens de dertig aangesloten kunstenaars de samenwerking met andere organisaties zoals de gemeente Weert, het Kunstcollege, de stichting Paterskerk, de VVV en andere relevante groeperingen. 

Locatie

Het Kunstcentrum is momenteel gevestigd in het entreegebouw van de Lichtenberg. Bij het ontstaan van de Lichtenberg heeft de Kunst een belangrijke rol gespeeld en sindsdien heeft het kunstonderwijs in de boerderij “de Helmonder” en de latere kunstateliers het vuur van creativiteit en inspiratie brandend gehouden. De nabijheid van de ateliers in de boerderij “De Helmonder” maken het complex tot een geliefd reisdoel, juist vanwege de wisselwerking tussen kunst en landschap. Helaas biedt het entreegebouw op het voorplein van de LIchtenberg te weinig ruimte om de ambities voor de toekomst waar te maken. Intussen studeert de gemeente Weert op mogelijkheden voor herbestemming van De Lichtenberg als toekomstig Rijksmonument en de huidige locatie van het Kunstcentrum wordt daarbij betrokken. Dus misschien tijd voor alle partijen om de bakens te verzetten. 

Maar de kunstenaars kunnen hun doelen niet op eigen kracht bereiken. Daarom kloppen ze aan bij de gemeente Weert om de Boosten- gymzalen hiervoor ter beschikking te stellen. Het Kunstcentrum op die plek past in de stedenbouwkundige visie van de gemeente over de Lichtenberg en de omgeving. Het gebouw heeft intussen bewezen zelf een belangrijke cultuur-monument  te zijn en staat op de gemeentelijke monumentenlijst. Het is in het verleden gebouwd vanuit de overtuiging dat Sport en Kunst nodig zijn voor de ontwikkeling van mensen. De ‘ontwikkeling van Lichaam en Geest’ was dé reden waarom de Lichtenberg in deze omgeving ontstaan is.

Visie

Aan ons is de opdracht om een concrete visie te ontwikkelen die overtuigt dat de omschreven doelen reëel zijn. We hebben behoefte aan een multifunctionele zaal van redelijke omvang, die geschikt is voor presentaties, workshops, en expositie. Het gebouw kan ateliers bevatten. Er is behoefte aan bergruimte en een vergaderruimte voor 15 personen, faciliteiten als toiletten en een pantry. Maar het gebouw moet vooral transparantie uitstralen, zodat iedereen zich welkom voelt in dit multifunctionele kunstexperiment. Het gebouw heeft alles, alleen het interieur moet aangepast worden.

Wij presenteren een concept dat een goede basis biedt om de gestelde doelen te bereiken. Een gymzaal wordt door flexibele panelen ingedeeld naar de behoefte van dat moment. Zij fungeren als presentatiepanelen, maar kunnen ook als licht- en isolatiescherm gebruikt worden, of worden weggeschoven om de zaal als geheel te gebruiken. De ruimte voor de sportinstructeur verdwijnt om de entree voor een groter publiek toegankelijk te maken. De kleedruimte wordt vergaderkamer en de buitenkozijnen worden aangepast. De doucheruimte wordt gedeeltelijk  berging en garderobe. Enkele toiletten blijven gehandhaafd.

Bestemming tweede sportzaal

Het gebruik van de tweede gymzaal zou optioneel kunnen zijn. De wens om het totale gebouwencomplex in gebruik te nemen voor kunstuitingen is aantrekkelijk vanwege het gevarieerde aanbod van kunstruimten en het behoud van één identiteit voor het hele sportcomplex. De expositiebehoefte  is echter gelimiteerd. Er is wel behoefte aan ateliers in een stimulerende omgeving.

De gymzaal is geschikt voor een dergelijke bestemming, zonder de identiteit en de ruimtelijkheid van het gebouw geweld aan te doen. Een combinatie van ateliers met een zaal van een meer beperkte omvang is mogelijk en kan ook omkeerbaar uitgevoerd worden. De ateliers kunnen aan de kant van de vides ook met elkaar verbonden worden, zodat er een “atelierpromenade” ontstaat waardoor bezoekers verleid worden met verschillende aspecten van de kunst kennis te maken. Particuliere ateliers in combinatie met een grote zaal en vergaderruimte bevorderen synergie, zijn goed voor de veiligheid en de sociale controle, en zijn een stabiele factor in de financiële exploitatie.

Kunstplein

Het verharde plein naast de Boosten-zalen is de centrale buitenruimte van het Kunstcluster, omdat aan de andere zijden de bestaande ateliers in “de Helmonder” liggen. Het plein kan als verdiepte parkeerruimte dienen, maar ook als kunstmarkt. Het kunstplein is multifunctioneel bruikbaar en moet het verband verbeelden tussen de aangrenzende kunstclusters. Er zijn vele creatieve oplossingen mogelijk. Men kan denken aan een expressieve verlichting in de vorm van masten en gekleurd licht aan draden, maar er zijn vele andere creatieve oplossingen mogelijk.