Het is de afgelopen twee jaren erg rustig geweest. De beloften van een afspraak en betrokkenheid bij eventuele beslissingen zijn door HQ niet nagekomen. Er waren berichten Dat HQ wat betreft de Lichtenberg nog niet zover was en nog geen moeite deed om de door de Provincie beloofde restauratiesubsidie van €380.000 te verzilveren ondanks aandrang van de gemeente Weert. De ontwikkelingen rond het voormalige kazernegebied slokte blijkbaar meer aandacht op dan gedacht.

We kwamen echter bedrogen uit toen bleek dat HQ al 2 jaar ook met de Lichtenberg in stilte bezig was. Er bleken twee architectenbureau’s aangetrokken: een voor de restauratieplannen van het theater en de ander voor een ontwerp van een restaurant tegen de achterkant van het theatergebouw. We waren blij dat hierdoor op de valreep de subsidie veiliggesteld was. Wel hoopten we een meer geformaliseerde rol te krijgen in het overleg.

Het restaurantplan konden we minder waarderen. Niet omdat we tegen horeca op de Lichtenberg zijn. Ook wij hebben in onze zoektocht naar herbestemming horeca als een mogelijke financiële drager genoemd en zelfs inspirerende beelden ontwikkeld. echter de keuze van de plek was in regelrechte tegenstelling met kwaliteiten die in het cultuurhistorisch rapport van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg vastgelegd waren.

De gemeente wil dat de restauratie van het theater geen verdere vertraging oploopt en koppelt de horecabestemming fysiek en procedureel vast aan de restauratie. De aanvraag voor een horecabestemming stuit niet op principiële bezwaren bij de gemeente. Voor wat hoort wat. De gemeente kan de bestemming in principe toekennen, want er lag al een (slapende) horecabestemming op de Lichtenberg. Zonder al te veel bestudering van de lange voorgeschiedenis aan beide kanten wordt dan al snel gekozen voor het pleintje achter het theatergebouw.

Bij normaal overleg tussen alle belanghebbenden zou zoiets allang opgelost zijn, maar het wordt nog erger. Omdat de partijen willen dat de ontwikkeling tussen het voormalige kazerneterrein parallel verloopt, besluit de gemeente op het laatste moment de Lichtenberg ‘te laten meeliften’ in het bestemmingsplan woongebieden 2019, waarvan de inspraakprocedure al is afgerond. Er wordt ons daardoor de reguliere inspraak onthouden. Het College van B&W, de VVD en Weert Lokaal rechtvaardigen het ontnemen van het recht op inspraak met het argument, dat ze dit al eerder gedaan hebben en het nu dus ook wel kan. Deze ontzegging van inspraak noopt ons bezwaar te maken bij de Raad van State. De herbestemming van de Lichtenberg is niet het resultaat van samenwerking maar van tegenwerking geworden.

Het gemeentelijke beleid drijft partijen die om verschillende redenen tegen onderdelen van het nieuwe bestemmingsplan zijn bij elkaar. Want zij kunnen alleen nog terecht bij de Raad van State. Dat traject is omslachtig en vraagt veel energie. Samen staat men sterker en als het grondrecht van iedere burger wordt bekrachtigd, kan de gemeente Weert wellicht opnieuw beginnen. We hopen echter binnen de huidige omstandigheden toch meer de handen op elkaar te krijgen voor regulier overleg. We zijn ervan overtuigt dat dit tot het beste resultaat voor alle betrokkenen zal leiden.

Wij hebben tijdens de behandeling door de Gemeenteraad gebruik gemaakt van het recht om in te spreken. We hebben ook van de gelegenheid gebruik gemaakt om beelden te tonen van hoe het ook zou kunnen. Daarover hierna meer.

Geachte leden van de Raad,

Sinds 2002 strijdt onze Stichting voor het behoud van de Lichtenberg. Het lukte ons de kwaliteiten, maar zeker ook de samenhang van alle elementen die dit bouwwerk tot een kunstwerk maken, onder de aandacht te brengen. We kregen veel maatschappelijke, vakgerichte en politieke bijval. De Lichtenberg werd, mede door de inspanning van de gemeente Weert, uitgeroepen tot RIJKSMONUMENT. Intussen wisten ook studenten en de vakpers de Lichtenberg te vinden als aanjager voor nieuwe ideeën. Het complex leek een zonnige, inspirerende en creatieve toekomst tegemoet te gaan.

Toch verschenen er kleine wolkjes aan de heldere hemel. De gemeente had geen mogelijkheden om het behoud zelf te realiseren en was niet in staat de dagelijkse exploitatie vorm te geven. Men vond een commerciële partij die de klus, in samenhang met het naastgelegen kazernecomplex, wellicht wel kon klaren. De nieuwe eigenaar gaf te kennen graag gebruik te maken van onze expertise, maar het bleef oorverdovend stil. Intussen werd het eigendomverder doorverhandeld. De wolkjes werden cumuluswolkjes, gevolgd door een bliksemflits.

Er bleken maar liefst twee bureaus aan het werk te zijn gegaan. Het ene voor de restauratie van het theater. Het andere voor een restaurant tegen de achterkant van het theatergebouw. De architecten hadden geen onderling overleg en de Collegecommissie Cultuurhistorie uitte zich in voorzichtige vragen en voorbehoud. Als toehoorders in de zijlijn luisterden wij met verbazing en ongeloof. Weg overleg, inspiratie, invloed en een brede blik. Weg creatief denken, weg cruciale samenhang van alles waar de Lichtenberg voor staat.

Wat wil het geval? De restauratiesubsidie voor het theater moet besteed worden. Er is al te lang getalmd en de tijd raakt op. Een aanvraag voor een horecavergunning wordt pas gehonoreerd als er concrete ontwerpen liggen voor het theater en de horecagelegenheid. Het restaurantplan moet er gauw doorheen gejast worden, want het is ondergebracht in het bestemmingsplan ‘WOONGEBIEDEN 2019’. En zo worden, ondanks goede bedoelingen, de brede visie en samenhang om zeep geholpen. Een neo-modern gebouw wordt vastgeplakt tegen het theatergebouw. Het monumentale theater krijgt een soort aanleunwoning. ZONDER DAT ER EEN VISIE OF RUIMTELIJKE ONDERBOUWING VOOR HET GEBIED IS VASTGELEGD.

Weg inspraak, luisteren zal men niet meer. De eigenaar krijgt zijn horecavergunning. Het horecagebouw wordt definitief in het zorgvuldig gecomponeerde ensemble Lichtenberg geplempt. Degene die hier bezwaar tegen heeft, moet maar de gang naar de Raad van State maken. Wij hadden meer respect verwacht. Niet voor ons werk maar vooral voor het unieke erfstuk dat de Lichtenberg ALS ENSEMBLE voor Weert is.

Het begint te regenen. Binnen maakt men zich druk over de kleur van theaterbankjes. 2200 plaatsen maar liefst. Het te groot gebleken aantal zitplaatsen dat mede tot de ondergang van de Lichtenberg heeft geleid, wordt kritiekloos gehandhaafd. (De voorgestelde 35m2 sanitaire voorzieningen zijn dan wel erg krap bemeten).

Ik wandel nog een keer om het theatergebouw. Het gebouw met de twee gezichten: het ene naar het theater en de cultuur, het andere gezicht naar het open landschap en de natuur. De holle wand omarmt met een breed gebaar de omgeving. Het vormt een twee-eenheid met het plein ervoor. Het een kan niet zonder het ander. De cultuur-historische verkenning gaf terecht de waardering: ‘VAN HOGE MONUMENTALE WAARDE’. Niet lang meer…

De regen valt nu met bakken neer. Pierre Weegels leunt verslagen tegen een van de kolommen van het toneel. Maar we moeten verder. Zoals de presentatie achter mij laat zien, zijn er inspirerende mogelijkheden genoeg bij een integrale visie op het Lichtenberggebied.

Dank voor uw aandacht.